Չարենցի գիրը այնքան բազմաշերտ է, որ ամեն ինչ կարելի է գտնել. խորանալու ընթացքում կորչելն անխուսափելի է։ Նրա ստեղծագործությունների մեջ ասես նույն Չարենցը չլինի։ Եվ իրոք, հեղինակը փոխվում է, ժամանակն է փոխվում, հեղինակի միտքն է փոխվում, ամեն ինչ փոխվում է։ Եվ դրանից է, որ մի բանաստեղծության մեջ տեսնում եմ մի Չարենցին, իսկ մյուսում՝ մի ուրիշ Չարենցի։ Չարենցի գրելաձևը առանձնահատուկ է: Նրա գրերում մեծ ուշադրություն, ինձ թվում է, պետք է դարձնել նրա բառապաշարին, որի վրա ակնհայտ երևում է արևելյան ազդեցությունը։ Նախ՝ Չարենցի ծնողները գաղթել են Կարս Պարսկաստանից՝ Մաքու քաղաքից։ Նաև ստեղծագործություններից կարող ենք տեսնել, որ բանաստեղծը մեծ սեր է ունեցել Սայաթ-Նովայի նկատմամբ։ Իր ռուբայիներում այս ամենը շատ պարզ երևում է։
Նա հոսում է, ալիք առ ալիք,
Նա հոսում է, ալիք առ ալիք,
Եվ ամեն վայրկյան— այն չէ՛,
Եվ ամեն մի վայրկյանը— հնչեղ
Ներկա է, անցյալ— ու գալիք։
Երկնքից թռչում է մի թռչուն.— քո ներկա՞ն է այն, բարեկա՛մս,
Ինքն իրեն ժխտող մի հնչյուն.— քո ներկա՞ն է այն, բարեկա՛մս.
Նա գնաց— ու կրկին դարձավ.— այդ նա՞ է արդյոք, թե ուրի՞շը…
Դու նրան էլ չե՛ս ճանաչում… քո ներկա՛ն է այն, բարեկամս:
Ինչ թո՜ւնդ է քո գինին, իմաստո՛ւն, նրանից իմ հոգին հարբում է.
Դա գինի՞ է, թե խո՞սք է ազդու, նրանից իմ հոգին հարբում է.
Խմելո՛ւ ես, մահով իմ սերած, խմելու ես դու է՛լ այս գինին,
Եթե այս պարտեզը գաս դու.— նրանից իմ հոգին հարբում է։
Չարենցը մի տեսակ ուրիշ է, ուրիշ ու տարբերվող բոլորից։
No comments:
Post a Comment