Քիմիա

Մայիսի 14-18-ի նախագծային ուսուցման ստուգատես 2018

<<Մետաղների  քիմիական  հատկությունները>>

      Փորձերի  համար  անհրաժեշտ  են   նատրիում, կալցիում, մագնեզիում, ցինկ, երկաթ, աղաթթու,

հայտանյութ  ֆենոլֆտալեին, պղնձարջասպի  լուծույթ:

Լաբորատոր  փորձ 1.  <<Հրավառություն>>՝ մագնեզիումի  ժապավենի  այրումը:Գրեք  ընթացող  ռեակցիայի  հավասարումը:

Mg+O2= 2MgO

Լաբորատոր  փորձ 2.   Ակտիվ  մետաղներից  նատրիումի  կամ  կալցիումի  փոխազդեցությունը

ջրի  հետ:Համոզվելու  համար, որ  առաջացել  է  ալկալի` կաթոցիկով  2

կաթիլ  հայտանյութ  ֆենոլֆտալեին  լցրեք  առաջացած  ալակալու

լուծույթին :   Գրեք  ընթացող  ռեակցիայի  հավասարումը:

 Na+H2O= NaOH+H2 |

Լաբորատոր  փորձ  3.  Միջին  ակտիվության  մետաղներից` մագնեզիումի, ցինկի, ալյումինի

փոխազդեցությունը  նոսր  ծծմբական  թթվի  կամ աղաթթվի  հետ

անջատվող  ջրածնի  այրումը: Գրեք  համապատասխան  ռեակցիաների

հավասարումները:

Պղնձի ստացումը

CuO+H2 --->to -> Cu+H2o

Լաբորատոր  փորձ  4.  Մետաղի  փոխազդեցությունը աղերի  ջրային  լուծույթների  հետ(բացի

ալկալիական  և  հողալկալիական  մետաղների, ինչու՞): Երկաթի(մեխի)

փոխազդեցությունը  պղնձարջասպի  լուծույթի  հետ: Ինչու՞   է  մեխը

կարմրում:  Գրեք  ընթացող  ռեակցիայի  հավասարումը:                 

CuSO4+Fe->FeSO4+Cu

Առաջադրանքներ.  մայիսի 2-ից 8-ը

02МАЙ

Թեմա`«Մետաղներ».

• Մետաղների ընդհանուր բնութագրումը, ատոմների կառուցվածքը
• Մետաղների  դիրքը  քիմիական  տարրերի  պարբերական  համակարգում
• Մետաղական  քիմիական կապը
• Մետաղների ֆիզիկական  հատկությունների
• Մետաղների քիմիական հատկությունները՝ փոխազդեցությունը  պարզ  և  բարդ  նյութերի  հետ
• Մետաղների ստացման եղանակները`լաբորատորիայում և արդյունաբերական                                                                                                                                                                                                                                                                
• Մագնեզիում, կալցիում: Ջրի  կոշտությունը  և  վերացման  եղանակները:

Մագնեզիում

• Տարրի  դիրքը  քիմիական  տարրերի  պարբերական  համակարգում: 

 պարբերական համակարգի 2 խմբի գլխավոր ենթախումբ, ատոմային համարը 12
• Ատոմի կառուցվածքը՝բաղադրությունը, 

(12p, 12 n)12e 

• Ատոմի կառուցվածքը` ns²  
• էլեկտրոնային  բանաձևը:
• [Ne] 3s²
• Վալենռտականությունը  և  օքսիդացման  աստիճանը  
•  օքսիդացման  աստիճանը` 2
• միացություններում՝օրինակներ:

• Միացություններ\

  Մագնեզիումի օքսիդները սպիտակ փոշիներ են։ Ստանում են համապատասխան կարբոնատների ջերմային քայքայմամբ.

  

  Մագնեզիումի օքսիդը ջրում չի լուծվում։
  Մագնեզիումի հիդրօքսիդը կարելի է ստանալ աղի և որևէ ալկալու փոխազդեցությունից։ Օրինհակ՝

  

  Մագնեզիումի հիդրօքսիդը արդյունաբերությունում ստանում են օքսիդի և ջրի միացման ռեակցիայով։
• Տարածվածությունը  բնության  մեջ:
• Մագնեզիումի կլարկն - 1,95 % (19,5 կգ/մ)։ Ընդերքում ամենատարածվածն է, մեծ քանակներով գտնվում է ծովի ջրերում։ Մագնեզիում ստացման հիմնական աղբյուրներն են՝
  Երկրակեղևում կազմում է մոտ 2%: Հանդիպում է հիմնականում կարբոնատների (MgCO₃, CaCO₃), սուլֆատների (MgSO₄՝ ծովի ջուր) սիլիկատների և ալյումասիլիկատների ձևով։
• Ֆիզիկական  հատկությունները:
• 
  
• Մագնեզիումը արծաթավուն սպիտակ մետաղ է, վեցանիստ բյուրեղաքցանցով, բյուրեղացանցի տվյալներն են՝ a = 0,32029 նմ, c = 0,52000 նմ, Z = 2: Սովորական պայմաններում։ Մագտնեզիումի խտությունը 20 °C-ում - 1,738 գ/սմ³ է։ Հալման ջերմաստիճանը 650 °C է, իս եռման՝ 1090 °C:
• Քիմիական  հատկությունները:
• Փոխազդում է օդի հետ և ազոտի հետ, այս ռեակցիաները միացման են և ուղեկցվում են ջերմության անջատմամբ։

  ${\displaystyle {\mathsf {2Mg+O_{2}\rightarrow 2MgO}}}$

  ${\displaystyle {\mathsf {3Mg+N_{2}\rightarrow Mg_{3}N_{2}}}}$

  Մագնեզիումը տաքացման պայմաններում և ճնշման տակ միանում է ջրածնիհետ՝ առաջացնելով հիդրիդներ:

  ${\displaystyle {\mathsf {3Mg+H_{2}\rightarrow MgH_{2}}}}$

  Այս հիդրիդները քայքայվում են ջրի ազդեցությամբ՝ ենթարկվելով հիդրոլիզի.

  ${\displaystyle {\mathsf {MgH_{2}+2H_{2}O\rightarrow Mg(OH)_{2}+2H_{2}}}}$

  Մագնեզիումը փոխազդում է նաև այլ ոչ մետաղների հետ։ Օրինակ՝

  ${\displaystyle {\mathsf {2Mg+Si\rightarrow Mg_{2}Si}}}$

  ${\displaystyle {\mathsf {3Mg+S\rightarrow MgS}}}$

  Լինելով ուժեղ վերականգնիչ փոխազդում է ոչ մետաղի օքսիդների հետ.

  ${\displaystyle {\mathsf {3Mg+SiO_{2}\rightarrow 2MgO+Si}}}$

  Մագնեզիումը փոխազդում է թթուների հետ՝ առաջացնելով ջրածին.

  ${\displaystyle {\mathsf {3Mg+H_{2}SO_{4}\rightarrow MgSO_{4}+H_{2}}}}$

  Օքսիդիչ թթուների հետ փոխազդելիս ջրածին չի անջատվում. ստացվում է մետաղի աղ, ջուր և թթվի վերականգնման արգասիք.

  ${\displaystyle {\mathsf {Mg+12HNO_{3}\rightarrow Mg(NO3)_{2}+N_{2}+6H_{2}O}}}$

• Ստացման  եղանակները:
• Մագնեզիումը հիմնականում ստանում են քլորիդի էլեկտրոլիզով՝ որպես հավելույթ ավելացնելով KCl.

  ${\displaystyle {\mathsf {MgCl_{2}\rightarrow Mg+Cl_{2}}}}$

  Մշակվել է մագնեզիումի ստացման մեկ այլ մեթոդ։ Մագնեզիումի օքսիդը բարձր ջերմաստիճանում վերականգնում են սիլիցիումով կամ կոքսով.

  ${\displaystyle {\mathsf {MgO+C\rightarrow Mg+CO}}}$

  Մագնեզիումի տարեկան արտադրանք կազմում է հարյուր հազարավոր տոննաներ։

• Կիրառման  բնագավառները:

                       Զգալի քանակներով մագնեզիում օգտագործվում է այլ մետաղների արտադրության համար։ Գործնական մեծ նշանակություն ունեն մագնեզումական համաձուլվածքներըորոնք մագնեզիումից բացի պարունակում են նաև Al Mn, Zn րայլ տարրեր։

Համաձուլվածքներ

Մագնեզիումի համաձուլվածքները ամենաթեթև կառուցանյութեր են, որոնց գլխավոր սպառողները ինքնաթիռա- և ավտոմեքենաշինությունն են։ Մագնեզիումի ձուլակտորի գինը 2006 թվականին կազմել է 3 դոլլար։

Մագնեզիումի աղերը

Ունեն մեծ կիրառություն, հատկապես սուլֆատները և կարբոնատները։ Մեծ քանակությամբ մագնեզիումի սուլֆատ՝ MgSO₄, պարունակվում է ծովի ջրում։ Յոթջրյա բյուրեղահիդրատը՝ MgSO₄ • 7H₂O «դառն աղ» անվամբ հայտնի է որպես լուծողական։

Օգտագործում են կոսմետիկական և ատամի մածուկների արտադրության մեջ, ռենտգենյան ախտորոշման միջոց, ներկերի և գունանյութերի արտադրության մեջ, առնետների ոչնչացման միջոց։

Բժշկության մեջ

Մագնեզիումի կենսաբանական նշանակությունը նույնպես էական է։ Բժշկության մեջ, որպես դեղամիջոց, օգտագործում են մագնեզիումի սուլֆատը, օքսիդը և կարբոնատը։ Այդ մետաղն անհրաժեշտ է մկանների և նյարդային համակարգի ճիշտ գործունեության համար։ Մարդու օրգանիզմը պարունակում է մոտ 25 գ մագնեզիում, որի մեծ մասը գտնվում է ոսկորներում։ Մարդը մագնեզիում է յուրացնում բանջարեղենի միջոցով. բոլոր կանաչ բույսերը պարունակում են քլորոֆիլ, առանց որի, ինչպես գիտեք, անհնար է ֆոտոսինթեզը։

<<Թունավոր  նյութերը  օդում, հողում, ջրում>>

Անհատական-հետազոտական  աշխատանքների  թեմաները.

• Մթնոլորտի  աղտոտումը, թունավոր նյութերը  օդում:Օդի աղտոտման  աղբյուրները:
• Ո՞րն  է  համարվում  մաքուր  խմելու  ջուր: Ջրի աղտոտման  տեսակները:
• Հողի աղտոտումը   պեստիցիդների, ագրոքիմիկատների և կենսապատրաստուկների վնասակար մնացորդներով:                             Բովանդակությունը.  Սովորողները  կատարելու   են  լաբորատոր  աշխատանքներ  գործնական  էկոլոգիայից  համապատասխան  մեթոդական  ցուցումներով:  Հետազոտելու  են  տարբեր  բնական  ջրավազանների  ջրի  որակի  ֆիզիկաքիմիական  հատկանիշները` հոտը,  գույնը, թթվայնությունը` рН-ը, կատարելու  են  որակական  ռեակցիաներ  և  որոշելու   են  սուլֆատների, քլորիդների, ֆոսֆատների  և  կապարի  պարունակությունը մեկ  լիտր  ջրում   և  համեմատելու  են  չափորոշիչների  հետ:                              Նախապատրաստական աշխատանք սովորողների  հետ . Սովորողները  ինքնուրույն  փնտրելու  են  հետևյալ  հարցերի  պատասխանները.
  • Մարդկությանը հուզող  ինչպիսի՞  էկոլոգիական  հիմնախնդիրներ  գիտեք
  • Ո՞րն է  էկոլոգիապես  մաքուր  սնունդը
  • Ի՞նչ կարծիք  ունեք  կենսական  միջավայրի  մասին
  • Որո՞նք են  առողջ  ապրելակերպի  սկզբունքները
  • Ո՞րն է  համարվում  մաքուր  խմելու  ջուր
  • Ջրի շրջապտույտը  բնության  մեջ
  • Ջրի աղտոտման  տեսակները  որո՞նք  են
  • Ի՞նչ է  կոշտ  ջուրը  և  ինչպե՞ս  են  այն  վերացնում
  • Բույսերի պաշտպանություն` բույսերի, բուսական արտադրանքի աճեցման, փորձարկման, պահպանման և փոխադրման վայրերում վնասակար օրգանիզմների դեմ քիմիական և կենսաբանական պայքարի միջոցների օգտագործում:
  • Ի՞նչ են  ագրոքիմիկատները` պարարտանյութերը, քիմիական հողաբարելավիչները, որոնք նախատեսված են բույսերի սնուցման, հողերի բերրիության բարելավման համար.
  • Ի՞նչ է պեստիցիդը` բույսերի պաշտպանության միջոց, ցանկացած նյութ կամ նյութերի խառնուրդ, որը նախատեսված է որոշակի վնասատուների (ներառյալ մարդկանց և կենդանիների հիվանդություններ փոխանցողների, սննդամթերքի, գյուղատնտեսական արտադրանքի, փայտանյութի, կենդանիների կերերի արտադրության, վերամշակման, փոխադրման, իրացման գործընթացներին խանգարող և խոչընդոտող վնասատուների), բույսերի և սնկերի անցանկալի տեսակների կանխարգելման, ոչնչացման կամ պայքարի համար: Պեստիցիդների խմբում ներառված են միջատասպանները (ինսեկտիցիդներ), կրծողների դեմ պայքարի միջոցները (ռոտենդիցիդներ).
  • Ի՞նչ է սնկասպանները (ֆունգիցիդներ), մոլախոտերի դեմ պայքարի համար նախատեսված նյութերը (հերբիցիդներ), բույսերի աճի կարգավորիչները, ֆերոմոնները, դեֆոլիանտները, դեսիկանտները և ֆումիգանտները.
  • Որո՞ նք են բույսերի պաշտպանության միջոցները՝ բույսերի վնասակար օրգանիզմների կանխարգելման, դրանց դեմ պայքարի և վերացման համար կիրառվող քիմիական, կենսաբանական միջոցներ:
  Նախագծի  նպատակն   է   սովորողներին  ծանոթացնել  հետազոտման   գիտական  մեթոդներին` դիտարկումներ, փորձեր, փաստեր  և   կատարել  բազմակողմանի  վերլուծություններ, նաև  կատարել  թարգմանություններ`<<Լաբորատոր  աշխատանքներ` «Գործնական էկոլոգիայից».

Քիմիա

07.04.2018

Մարդկությանը հուզող  ինչպիսի՞  էկոլոգիական  հիմնախնդիրներ  գիտեք

1. Երկրագնդի մթնոլորտի աղտոտումը և օզոնի շերտի քայքայում:

2. Երկրագնդի անտառահատումը:

3. Անապատացումը:

4. Համաշխարհային օվկիանոսի աղտոտումը:

5. Քաղցրահամ ջրերի որակի վատացումը:

Ո՞րն է  էկոլոգիապես  մաքուր  սնունդը

Էկոլոգիապես մաքուր սնունդն  այն է, երբ  վերջնական արտադրանք ստանալու ամբողջ ընթացքում պահպանվում են էկոլոգիական բոլոր նորմերը: Էկոլոգիապես մաքուր սնունդը չի պարունակում  իր մեջ այնպիսի վնասակար նյութեր,  որոնք թողնում են բացասական ազդեցություն  մարդու առողջության վրա:

Որո՞նք են  առողջ  ապրելակերպի  սկզբունքները

• Չի կարելի միանգամից ընդունել սնունդի շատ տարատեսակներ:
• Չի կարելի չափից ավելի ուտել (վերջում պետք է մի փոքր քաղց զգալ):
• Չի կարելի օգտագործել շաքարավազ, տորթ (կոնֆետ և շոկոլադ՝ երբեմն):
• Միրգ պետք է ուտել հիմնական սնունդ ընդունելուց առաջ (մոտ 30 րոպե), այլ ոչ թե՝ հետո:
• Սնունդ ընդունելուց 1-2 ժամ առաջ և հետո ջուր չխմել:
• Չուտել ժամը 19:00-ից հետո:
• Աշխատեք, որպեսզի Ձեր կերակուրի 60 տոկոսը լինի միրգ և բանջարեղեն:
• Աշխատեք շատ միս չօգտագործել:
• Օրական 2 բաժակից ավելի թեյ կամ սուրճ չխմել:
• Չօգտագործել քիմիա (չիպս, կոլա, գազավորված ըմպելիք և այլն):
• Չօգտագործել շատ ալկոհոլ, իսկ եթե կարող եք, ապա հրաժարվեք ընդհանրապես և ալկոհոլից, և ծխախոտից:
• Որքան հնարավոր է՝ քիչ օգտագործեք կոնսերվացված սնունդ:

Ո՞րն է  համարվում  մաքուր  խմելու  ջուր

Մաքուր խմելու ջուրը պետք է պարունակի հանքային աղեր` դառը անհամ ջուրը: Եթե ջուրը բաղկացած է  100մանրէ

• Ջրի շրջապտույտը  բնության  մեջ
• Ջրի աղտոտման  տեսակները  որո՞նք  են
• Ի՞նչ է  կոշտ  ջուրը  և  ինչպե՞ս  են  այն  վերացնում

Ջրի շրջապտույտը  բնության  մեջ

Ջուրն անընդհատ «կռվի» մեջ է քարոլորտի հետ: Հոսող ջրերը պոկում են ժայռաբեկորներ, քշում-տանում բերրի հողը, ջարդում-մանրացնում ապարները, քանդում ափերն ու հունը, փորում անդնդախոր կիրճեր, հարթավայրերում կուտակում նստվածքներ և այլն:

Ջրի աղտոտման  տեսակները  որո՞նք  են

Ջրի աղտոտման հիմնական աղբյուրներն են արդյունաբերական և կենցաղային հոսքաջրերը, ձնհալի և անձրևների ժամանակ հողահանդակներից տեղափոխված պեստիցիդները բնակավայրերից վնասակար նյութերը, անձրևի և ձյան միջոցով՝ մթնոլորտից անջատվող աղտոտող նյութերը։

Ի՞նչ է  կոշտ  ջուրը  և  ինչպե՞ս  են  այն  վերացնում

Կոշտ ջրում առկա է մագնեզիումի, կալցիումի լուծելի աղե:

• • Բույսերի պաշտպանություն` բույսերի, բուսական արտադրանքի աճեցման, փորձարկման, պահպանման և փոխադրման վայրերում վնասակար օրգանիզմների դեմ քիմիական և կենսաբանական պայքարի միջոցների օգտագործում:
  • Ի՞նչ են  ագրոքիմիկատները`  Ագրոքիմիկատները պարարտանյութերը, քիմիական հողաբարելավիչները, որոնք նախատեսված են բույսերի սնուցման, հողերի բերրիության բարելավման համար:
  • Ի՞նչ է պեստիցիդը` Պեստիդը բույսերի պաշտպանության միջոց է, ցանկացած նյութ կամ նյութերի խառնուրդ, որը նախատեսված է որոշակի վնասատուների (ներառյալ մարդկանց և կենդանիների հիվանդություններ փոխանցողների, սննդամթերքի, գյուղատնտեսական արտադրանքի, փայտանյութի, կենդանիների կերերի արտադրության, վերամշակման, փոխադրման, իրացման գործընթացներին խանգարող և խոչընդոտող վնասատուների), բույսերի և սնկերի անցանկալի տեսակների կանխարգելման, ոչնչացման կամ պայքարի համար: Պեստիցիդների խմբում ներառված են միջատասպանները (ինսեկտիցիդներ), կրծողների դեմ պայքարի միջոցները (ռոտենդիցիդներ)։
  • Ի՞նչ է սնկասպանները` Սնկասպանները (ֆունգիցիդներ), մոլախոտերի դեմ պայքարի համար նախատեսված նյութերը (հերբիցիդներ), բույսերի աճի կարգավորիչները, ֆերոմոնները, դեֆոլիանտները, դեսիկանտները և ֆումիգանտները։

Որո՞ նք են բույսերի պաշտպանության միջոցները՝

• բույսերի վնասակար օրգանիզմների կանխարգելում
• դրանց դեմ պայքարի և վերացման համար կիրառվող քիմիական և  կենսաբանական միջոցներ

12.02.2018

Լաբարատոր աշխատանք

Ջրի ֆիզիկոքիմիական և օրգանոլեպտիկ հատկությունները:Լուծույթների պատրաստումը և կոնցենտրացիայի  որոշումը:

Առաջադրանք 1

Ջրի ֆիզիկական հատկությունները

Ջրի ֆիզիկական հատկություներն են՝ հեղուկ է 20^o, անգույն,կազմում է երկրագնդի և մարդու 70% , մաքուր ջուրը էլէկտրական հոսանքի հաղորդիչ չէ:
t_եռման=100^oC=95^oC
t_սառ=0^oC

Ջրի քիմիական հատկությունները

Ջրի քիմիական հակությունները փոխազդեցությունն է պարզ և բարդ նյութերի հետ:

Ջրի օրգանոլեպտիկ հատկությունները

Ջրի օրգանոլեպտիկ հատկություններն են հոտը, համը, գույնը: Քաղցրահամ ջրի մեջ լուծված են կալյումական աղեր: Ջուրը դառնահամ է, եթե շատ են կալցիումական և մագնեզումիական աղերը: Խմելու ջրի մեջ պիտի պարունակվի 100-ից ոչ ավել մանրեներ: Եթե ջրից քլորի հոտ է գալիս, այդ ջուրը խմել չի կարելի:

Առաջադրանք 2

Լաբարատոր փորձ

Ջրի փոխազդեցությունը ակտիվ մետաղներից ակտիվ մետաղներից

Na+HOH   ----->   NaOH+H₂

9-րդ դաս. Նախագծեր` փետրվար 2018

28ЯНВ

 Փետրվարին   իրականացվելու  է « Ոչ մետաղներ»-ից  3  նախագիծ «Կարևորագույն  քիմիական  տարրերը »  ուսումնասիրելու  համար .

• Համար մեկ տարրը Տիեզեքում` Ջրածին: Ջրածնի իզոտոպները`պրոտիում, դեյտերիում, տրիտիում: Համար  մեկ  նյութը Երկրագնդում `Ջուր: Լուծույթներ:  Ծանր  ջուր: Ջրածնի  պերօքսիդ: Ջրի ֆիզ. քիմ. և  ֆիզիոլոգիական  հատկությունները: Ջրածինը  որպես  ապագայի  վառելանյութ:
• Թթվածին: Թթվածնի ֆիզիկական, քիմիական  և  ֆիզիոլոգիական  հատկությունները: Այրման  ռեակցիաներ:  Օդի  բաղադրությունը: Լուսասինթեզ: Թունավոր  նյութերը  օդում: Օզոն, օզոնային  շերտի  քայքայման  պատճառները  և  պայքարի  ձևերը:
• Հալոգենների ընդհանուր  բնութագիրը: Քլոր: Քլորաջրածին: Աղաթթու: Հալոգենների  և  դրանց  միացությունների  կիրառությունը  և  կենսաբանական  դերը:                                                                                                                                                                                            Ուսումնական  նախագծերը   սովորողները կարող են ընտրել անհատապես կամ երկուսով  կատարելու  և  ներկայացնելու  համար

Նախագծերը կազմված  են  սովորողի  կրթական  պատվերը  իրականացնելու   համար  և  ուղղված  են  այն  անհատին,  ում  համար.

• սովորել` նշանակում է մտածել, ուսումնասիրել, հետազոտել
• ստեղծագործական աշխատանքը առաջնային  է
• ազատությունն ու կրթությունն  անանջատ  են:

Անհատի  ոսումնառության  դրդապատճառները  անկասկած  բազմաթիվ  են, սակայն  դրանք  բոլորը  պիտի  հանգեն, մեր  կարծիքով,  մեկ  ընդհանուր նպատակի`   Սովորողները  ձեռք  բերած  գիտելիքները, կարողությունները,   հմտությունները  կիրառեն   և  սեփական  գործունեությունը  դարձնեն ժամանակակից  և  արդյունավետ:

Քիմիական բանաձև: Նյութի որակական և քանակական բաղադրություն:

Սահմանում

• Քիմիական բանաձևը նյութի բաղադրության պայմանական գրարւմն է, քամիական տարրերի, նշանների և եթե անհրաժեշտ է ինդեքսների օգնությամն:

Ինդեքս - դասիչ

• Նյութի որակական բաղադրությունը ցույց է տալիս, թե ինչպիսի՞ ատոմերից է կազմված:

Օրինակ՝

H₂O - ջուրը

• Նյութի քանակական բաղադրությունը ցույց է տալիս՝

ա) N(H) = 2 հատ ատում

N(O) = 1 հատ ատոմ

բ) Ատմենորի զանգվածային հարաբերությունը բարդ նյություն:

m(H) = m(O) = 21:16=1:8

գ) Տարրերի զանգվածային բաժինները բարդ նյութերում

Բաժին - Օմեգա (ω)

ω (H) = ?%
ω (O) = ?%
Որոշենք հարաբերական զանգվածը՝

M₂=(Н₂O.) = 2*1+16=18

ω = (H) = 21:2*1+16 = 2/18 = 1/9 = 0,1111% = 0,1111*100% = 11,11%
ω = (O) = 16/18 = 8/9 = 0,8889 = 88,89%

դ) Բարդ նյութում տարրերի ատոմային մոլայի բաժինները:

x (H) = 2/2+1 = 2/3 = 0,6667 = 66,67%
x (O) = 1/3 = 0,3333 = 33,33%

Դաս 1- Կրկնողություն`  Ինչ է նյութը,պարզ և բարդ նյութեր, անօրգանական և  օրգանական  նյութեր:Մաքուր նյութեր,խառնուրդներ(համասեռ և անհամասեռ):Նյութի բաղադրությունը՝մոլեկուլ,ատոմ , իոն (կառուցվածքը,բաղադրությունը):Նյութի  հատկությունները՝ ֆիզիկական, քիմիական, ֆիզիոլոգիական:

Դաս 2- Գործնական աշխատանք 1. Նյութերը դասակարգել,տեղադրել աղյուսակում,անվանել,գրել բանաձևերը: Նկարագրել  ֆիզիկական  հատկությունները՝ գույնը, ագրեգատային  վիճակը(պինդ, հեղուկ, գազային), եռման,հալման ջերմաստիճանները, ջերմա-,էլեկտրահաղորդականությունը, լուծելիությունը ջրում  և այլն:

9-րդ  դաս.    Ամփոփիչ  թեստ-3

                                         Թեմաներ` «Ջրածին»   «Թթվածին»                                             -1-

                                Յուրաքանչյուր  առաջադրանքը  0.5  միավոր  է

1.    Ո՞ր  շարքում  են  նյութերը  ներկայացված  ըստ  մարդու  օրգանիզմում  դրանց 

զանգվածային  բաժնի  նվազման.        

  1)  ածխաջրեր, ջուր, սպիտակուցներ, ճարպեր

          2)  սպիտակուցներ, ջուր, ճարպեր, ածխաջրեր

          3)  սպիտակուցներ, ածխաջրեր, ջուր, ճարպեր

          4)  ջուր, սպիտակուցներ, ճարպեր, ածխաջրեր

2.  Սովորական պայմաններում  ո՞ր  շարքի  բոլոր  նյութերն  են  գազեր. 

        1)  կալիումի ֆտորիդ,  յոդ,  ջուր

        2)  հելիում, սոդա,  կավիճ, ազոտ

        3)  ջրածին, ածխաթթու  գազ,  թթվածին

        4)  կարմիր ֆոսֆոր,  օզոն, բրոմ 

3.  Ո՞ր քիմիական   տարրի  ատոմներն  են  առկա  թվարկված  բոլոր  նյութերի     

     բաղադրության  մեջ. նատրիումի  հիդրօքսիդ,  օզոն, ածխածնի (IV) օքսիդ, ջուր,     

   ազոտական  թթու,  մագնեզիումի օքսիդ, ջրածնի  պերօքսիդ.

1)   ջրածին                       2)  թթվածին                        3)  քլոր                       4)  ածխածին

4.  Քանի՞ էլեկտրոն է  առկա  8  կարգաթվով  տարրի  ատոմի  վալենտային  շերտում.

1)  2                                                                      2) 1,806 ^. 10²⁴                          3)  6                               4)  8

5.  Հետևյալ  բանաձևերով   ո՞ր   ջուրն  է  բնության  մեջ  առավել  տարածված.

     1)  T₂¹⁷O                                                                2)   D₂¹⁶O                                3)   H₂¹⁶O                      4)  T₂¹⁸O

6. Որքա՞ն է  թթվածին   տարրի  զանգվածային  բաժինը (%)  ծանր  ջրում` D₂O  մոլեկուլում.

   1)  25                                 2)   29,4                                 3)  70,6                         4)  80

7. Ջրածնի  և  թթվածնի  30 լ  խառնուրդը  պայթեցնելուց  հետո  մնացել  է  3 լ թթվածին: 

   Որքա՞ն է  ջրածնի  ծավալային  բաժինը (%) ելային  խառնուրդում.

     1)  50                                     2)  60                                      3)  40                                   4)  80

8.  Երկրագնդի կեղևում թթվածնի  և  սիլիցիումի   զանգվածային  բաժինները   հավասար 

     են  0,48  և  0,28  համապատասխանաբար:

   Եկրակեղևում  թթվածնի  ատոմների  թիվը  քանի՞ անգամ   է  մեծ  սիլիցիումի   

    ատոմների  թվից.  

       1)   2                                        2) 2,5                                             3) 3                                             4) 4  

                                                                          -2-      

9 .  Լաբորատորիայում օզոն ստանալու նպատակով   փակ  անոթում   գտնվող   թթվածինը  

      ենթարկել  են  էլեկտրական պարպման,        

     ինչպե՞ս  է  փոխվում  անոթում  գտնվող   գազի  զանգվածը.                                                       

   1)  չի  փոխվել             2) մեծացել  է  1,5 անգամ        3) պակասել  է              4) մեծացել  է  աննշան

10. Օզոնը հայտնաբերում են  այն  անցկացնելով  կալիումի  յոդիդի  ջրային  լուծույթով, ըստ 

      հետևյալ  ռեակցիայի     KI  +  O₃  + H₂O  =  O₂  +  I₂  + KOH      Հավասարեցրեք  ռեակցիան,

      որքա՞ն  է  ռեակցիայի   հավասարման  գործակիցների  գումարային  թիվը.

   1)   5                           2)  8                                     3)   3                                 4)  10

11.  Որքա՞ն  է  ծանր  ջրի (D2O)  մեկ   մոլեկուլի  զանգվածը (գ).

1)    18                                   2)  20                                3)  2,99^. 10^-23                                       4)  3,32^. 10^-23

12.  Փոխազդել  են  ածխածնի  100  ատոմ  և  թթվածնի  50  մոլեկուլ: Որքա՞ն  է  ստացված   

      միացության  մեկ  մոլեկուլում  ատոմների  ընդհանուր  թիվը.

      1)   2                                        2)  4                                            3)  3                                            4)  5

13. Համապատասխանեցրե՛ք  նյութի   քիմիական   բանաձևը  և   դրանում  դրական   և

բացասական   օքսիդացման  աստիճան  ունեցող  տարրերի  զանգվածային  հարաբերությունը.

Նյութի  բանաձև	Զանգվածային       հարաբերություն
ա)  N2O     բ)  NO     գ)  N2O3     դ)  NO2	1)  7 : 8 2)  7 : 20 3)  7 : 4 4)   7 : 12 5)  7 :  16

     Ո՞ր  շարքի  բոլոր  պատասխաններն  են  ճիշտ.

1)     ա3, բ1, գ4, դ3                2)  ա3, բ1, գ4, դ5                    3)  ա2, բ1,գ1, դ5                    4) ա2, բ1, գ4, դ5

14.  Քանի՞ մոլեկուլ է  պարունակվում  ջրի  մեկ  լիտրում (ρ=1գ/մլ).

    1) 6,02 • 10²³                 2)  3,35 • 10²⁴                        3)  3,34 • 10²⁵                                         4)  3,35 • 10²³  

15.  Ջրածինը խառնել  են  օդին  և  այրել: Ստացվել  է  9 գ  ջուր: Ի՞նչ  ծավալով (լ)  

       ջրածին  են  խառնել  օդին.   

     1)  6,72                          2)  11,2                                 3)  22,4                          4)  5,66

                                                                           -3-

16.  7,8 գ  զանգվածով  կալիումը  լուծել  են  48,4 գ  ջրում: 

      ա)  Գրեք  ռեակցիայի  հավասարումը______________      

     բ)  Որքա՞ն  է  նյութի  զանգվածային   բաժինը (%) ստացված  լուծույթում….

17. ա) Ո՞ր  զույգ  նյութերի  փոխազդեցության  դեպքում  ջրածին  կանջատվի.

            1) խիտ ծծմբական թթու և ցինկ

            2) .նոսր ազոտական թթու և պղինձ

            3)  խիտ աղաթթու և արծաթ

            4)  նոսր ծծմբական թթու և ալյումին

բ)  Գրեք  ռեակցիայի  հավասարումը______________

գ) Քանի՞ լիտր  ջրածին  կանջատվի, եթե  վերցվել  է  1մոլ  մետաղ.

                                                                                                                             Հաջողություն

9-րդ դասարանի թեսթ

         1)    Պատասխան բ

        2)    Պատասխան 1

   3)    Պատասխան 3 

       4)    Պատասխան 4

       5 )    Պատասխան 38,6գ

   6)    Պատասխան 4

   7)    Պատասխան 3

  8)    Պատասխան 3

   9)    Պատասխան 3 

   10) Պատասխան 3

7.10

Գործնական աշխատանք 3

Անօրգանական շղթա

Փորձ մեկ

Մագնեզիում օքիսդի ստացումը, մագնեզիումն այրելով (հռավարություն):

Փորձ 2

Համոզվելու համար, որ հիմք է ստացվել օգտագործելու եբք հայտանյութ` ֆենոլֆտալին:

Փորձ երեք 3

Չեզոքացման ռեակցիա է կոչվում հիմքի և թթվի միջև ընդացող ռեակցիան: Հիմքի և թթվի միջև n-ն որի հետևանով առաջացնում են ջուր և աղ: Մագնեզիումի և քլորի ջրածին լուծություն:

Թթվածին from Nanor Hovhannisian

ջրածին from Nanor Hovhannisian

4/15/2015

Պարբերության համարը ցույց է տալիս էլեկտրոնների շերտերի կամ մակարդակների խումբը:

Միջուկից կան տարածություները, որտեղ էլեկտրոնների գտնվելու հավանականությունը մեծ է և այդ տարածություները կոչվում են էլեկտրոնների շերտերի:

Եթե տարը գտնվում է գլխավոր ենթախմբում, ապա խմբի համարը ցույց է տալիս՝ էլեկտրոների թիվը վերջին շերտում

N=2n ²

Փոքր n շերտերի համարն է

Մեծ N շերտի էլեկտրոնն է

Տարի բնութագրումը

Տարր 13

1.      Քիմիական նշանը Al

2.      Կարգաթիվ  13

3.      AR- 27

4.      27*1,66 =44,52