Արտավազդ II և Կլեոպատրա

Մարկոս Անտոնիոսը շատ ուժեղ ու փառահեղ զորավար էր և մ․թ․ա․ 37 թ․ կազմակերպեց արշավ դեպի պարթևստան գրավելու նպատակով։Սակայն պարթևներից պարտություն կրելով իր ողջ մնացած զորքով հազիվ կարողանում է փախնել և մտնել հայաստան։ Օթևան խնդրեց Արտավազդ II-ից։ Արտավազդ II-ը եթե լիներ խորամանկ դիվանագետ, նա մի լավ ցույց կտար Անտոնիոսին և վերջնականապես վերջ կդներ իր թշնամու կյանքին։ Սակայն նա բանաստեղծ էր և խղճի խայթը չթողեց Անտոնիոսին առանց օթևան թողնելու։ Նա ամբողջ ձմեր Անտոնիոսին և նրա զորքին պահեց և կերակրեց։

Անտոնիոսը մեղադրում էր Արտավազդին և նրան անվանում էր պարթևապաշտ։

-Ես ոչ պարթևապաշտ եմ, ոչ էլ հռեմեապաշտ։ Ես հայապաշտ եմ,-պատասխանում էր Արտավազդ II-ը։

Մ․թ․ա․ 34թ․ Անտոնիոն իր զորքի հետ Արտաշատ էր գալիս, իբրև բանակցելու նպատակով։  Այդ ժամանակ Արտաշատի թատրոնում բեմադրված էր <<Տիգրան Մեծ>>-ը ։ Արտավազդ II-ը գաղաբար անգամ չուներ, որ նրան հենց թատրոնում ձեռբակալելու էին։ Երբ թատրոնը վերջացավ Անտոնիոսը ձեռբակալեց Արտավազդ II-ին և նրա ընտանիքին։ Տանելով նրանց Եգիպտոս նվիրում է Կլեոպատրային։ Լուրեր է տարածում, որ նա գրավել է Հայաստանը։ Խնջույք է կազմակերպվում այդ առիթը նշելու համար։ Հանդիսության ժամանակ Կլեոպատրան շրջվում և հարցնում է Արտավազդին։

-          Ինչպե՞ս քեզ հետ վարվեմ։

-          Արքայաբար։

-          Դու բոլորի առջև ծնկի կիջնես և ինձ կերկրպագես, և իսկույն քեզ և ընտանիքիդ բաց կթողնեմ։

-          Դու ինփ խոստանում ես իմ կյանքը, ոչ տերությունը, իմ որդին կտիրի իմ երկիրն և կզարգացնի։

Կլեոպատրան բարկացած հրամայեց որ ոսկե շղթաներով ձերբակալեն թագավորին։

Հաջորդ օրը Արտավազդի մահվան օրն էր։ Սրահում էին Անտոնիոսն և Կլեոպատրան։ Նրանց դիմաց երկու մատյաններ էին։ Մեկը ՝ Տիգրան Մեծի պատմություն, իսկ մյուսը Արտավազդի հորինվածքներ։

Կլոեպատրան վերջին անգամ նախազգուշացրեց նրան.

- Երկրպագիր ինձ և կապրես։

Կա ապրել, որ առավել է մահից, և կա մահ որ առավել ք կյանքից։ Ինպես կարող եմ ես ձեզ երկրպագեմ, Ինպե՞ս։

-Հերիք է,- Կլեոպատրան հրամայեց այրել մատյանները,- քեզնից ոչ մի հուշ դարձյալ չի մնա։

-Մատյանները կայրվեն և կոչինչանան, սակայն պատմությունը երբեք չի ոչնչանա։

Մի տող հավերժություն

Գեղարվեստի Հարթակում սպասում էինք, թե երբ է ժամանելու Ռոլանդ Շառոյանը։ Երբ եկավ, բոլորս քիչ, թե շատ պատկերացում ունեինք, թե ինչի մասին ենք խոսելու, քննարկելու՝ լրագրությունից գրականություն։  Նա խոսեց կյանքը ակնթարթ և ակնթարթը կյանք դարձնելու մասին։ Երբ խոսում էր, կամաց-կամաց գլխի էի ընկնում, թե ինչը ի նկատի ուներ։ Ու հասկացա, որ իմ պատկերացումը գրականության մասին շատ փակ է և փոքր։ Գրքեր կարդում եմ ու շատ հաճախ հանդիպում այդ մի ակնթարթը կյանք դարձնելու տողերին։

Թալես Միլետացի

  

Հին հույն փիլիսոփա, մաթեմատիկոս, տոմարագետ, աստղագետ, ճարտարապետ։ Թալեսը համարվում է հունական յոթ իմաստուններից մեկը։

Ծնվել է Միլետոս քաղաքում։ Թալեսը միլետյան դպրոցի առաջին փիլիսոփա-գիտնականն է, առաջին մաթեմատիկոսն ու բնագետը։ Նա եղել է իր ժամանակի ամենախոշոր մարդը, միաժամանակ զբաղվել է առևտրով, եղել է հայտնի վաճառական, քաղաքական խոշոր գործիչ, ճարտարապետ, աստղաբաշխ, ճանապարհորդել է զանազան քաղաքներ, դեպի Եգիպտոս, որտեղ զբաղվել է Նեղոսի հեղեղումների ուսումնասիրությամբ։ Վերադառնալով Միլետոս իրեն նվիրում է գիտական զբաղմունքի մինչև խոր ծերություն։

Իր ճանապարհորդության ժամանակ նա քաղդեական ու եգիպտական գիտնականներից վերցնում է աստղաբաշխական ու երկրաչափական գիտելիքներ, որը հետագայում զարգացնում է։ Նա աստղաբաշխության մեջ կատարում է մի շարք հայտնագործություններ, որոնք օգտագործում են առևտրականները ծովագնացության ժամանակ։ Նա գուշակում է 585 թվի մայիսի 28-ի արևի խավարումը։ Նա առաջինն է սահմանում տարին 365 օր, առաջինը «գտավ» Փոքր Արջի համաստեղությունը։ Նա կանխատեսում էր կլիմայական փոփոխությունները

Ջրհորի մոտ

Համաշխարհային Առաջին պատերազմի տարիներին Ավստրայում, շաբաթից ավելի կռվում էինք, մեկ մենք էինք վրա տալիս, մեկ ավստացիները, բայց միշտ այնպես էր լինում, որ դիրքերը պահում էինք։ Պատերազմը պատերազմ, ծառավը խեղտում էր։ Մեկ-մեկ տակառով ջուր էին բերում, բայց բոլոր զիվորների  համար տակառով ջուրը հերիք չէր լինում։ Ջուր սկսեցին չբերել, և մնացինք առանց ջուր։ Մեր և ավստրացիների միջև մի ջրհոր կար։ Սակայն ոչ ոք համարձակություն չուներ, որպեսզի երևար ավստրացիների աչքին։ Հանկարծ կնկատեն շարժում և առանց մտածելու կկրակեն։

-         Ախ այդ ջրհորը․․․ այդքան մոտիկ ու այդքան հեռու։

-         Տղերք, կատակը մի կողմ, ո՞վ կգնա ջուր բերելու։

Մի քանիսը բացականչեցին, թե այո, եկեք փորձենք։ Մի քանիսն էլ համաձայն չէին։ Վերջի վերջո որոշեցինք վիճակահանություն անենք։ Թղթի վրա գրեցինք մեր անունները, ու զինվորներից մեկի գլխարկի մեջ լցրեցինք ու քաշեցինք։ Ես էի ընել։ Երկու տարի ազատվեցի, որ հիմա գնամ ու մեռնեմ։ Բայց չէի ուզում, որ տղանները մտածեին, թե վախենում եմ։ Երկար խոտերի կողմով ՝ չոքելով մոտենում էի ջրհորին։ Հասա ջրհորին, երկու քարին հենված հանգիստ շունչ քաշեցի։ Սակայն նոր հասկացա, որ դա չէր դժվարին մասը։ Դժվարը ջուր բերելն էր։ Հենց այդ պահին հիշեցի, որ գրպանումս թաշկինակ ունեմ։ Մի ձեռքով բարձրացրեցի ու թափ տվեցի, մինչ այդ մյուս ձեռքս ջրհորից ջուր էր լցնում տակառի մեջ։ Ավստրյացիները այս նկատելով չկրակեցին։ Լցրեցի ջուրը ու արագ վազելով հասա մեր դիրքեր։

-Ոււռաա, Ուռաա,- տղերքը բացականչում էին։

Այդ ջուրը շատ արագ խմեցինք։ Տղերքը ասացին, թե եկ նորից գնա ջուր բեր։

Բայց փորձանքը մի անգամ է պատահում։ Այս անգամ որ գնամ կարող է կրակեն։ Բայց նորից գնացի թաշկինակս վեր թափահարելով ու ջրով հետ եկա։ Ավստրյացիները սա տեսնելով, նրանք էլ փորձեցին ջուր բերել, սպիտակ կտորը թափ տալով։ Այս տեսնելով շատ ուրախացանք։
Սկսեցինք մենք էլ մեկ  երկու հոգով գնալ, իսկ հետո ամբողջ խմբով։

Ջրհորի մոտ հանդիպեցինք նրանց և սկսեցինք իրար հետ ծիծաղել, ուխրախանալ և այլն։

Նրանք մեզ հաց էին տալիս մենք նրանց ծխախոտ։ Այսպես լավ տրամադրությամբ հետ եկանք դիրքեր, սկսեցինք քննարկել դեպքերը։ Ու մտածում էինք, թե ինչ սրտով պետք է կռվենք նրանց դեմ։ Եվ այդ պահին հրամանն ստացանք կրակելու։

Հանդիպում Ռոլանդ Շառոյան

Փետրվար 20-ին ՝ երեքշաբթի օրը, Գեղարվեստի Հարթակում հանդիպելու ենք Ռոլանդ Շառոյանի հետ։ Ճիշտն ասած, երբ լսեցինք նրա անունը, մեզ անծանոթ էր։ Մեզ շատ վատ զգացինք և փորձեցինք նրա մասին գտնել տեղեկություններ։ Սկզբում կարդացինք նրա կենսագրությունը, փորձեցինք գտնել  գրքերից մի քանիսը և հասկանալ նրա գրական ոճը։ Բացահայտեցինք, որ նա Ակսել Բակունցի երկրպագուն է։ Այդպիսով, խմբային աշխատանքի արդյունքում՝ մի մասը Ակսել Բակունց ուսումնասիրեց, մյուս մասը՝ Շառոյան։ Հաճույքով կարդացինք մի քանի պատմվածքներ։ Անհամբեր սպասում ենք փետրվար 20-ին, որպեսզի նրան հարցեր տանք։  
Նախագծային խմբի անդամներ՝

Նանոր Հովհաննիսյան

Աննա Ստեփանյան

Անի Ղազարյան

Սոֆի ԱռաքելյանԿարինե Մանասյան

Միլենա Թորոսյան

Զղջում

Փոխադրություն 

Մի ցուրտ ձմեռային գիշեր Վեդիում էինք մնացել, մի հյուրընկալ մարդու մոտ։ Տանտերը մի տխուր տղամարդ էր։ Այս ու այնքնարկելուց  ու հյուրասիրվելուց հետո հարցրեցինք, թե ինչու էր վիրակապով երեսը ծածկված։ Առանց բացատրելու ձեռքը տարավ գլխին ու հանեց վիրակապը։ Սարսափելի անակնկալից վեր թռանք։ Անհարմար լռությունը հենց ինքը խանգարեց։

-         Ժամանակին որսորդ էի, և միանգամ ընկել էի փոսը։ Փորձեցի ամբողջ ուժովս դուրս գալ, բայց չկարողացա։ Հանկարծ նկա  տեցի որ փոսի մի մութ անկյունից երկու աչքեր ինձ են նայում։ Դուրս եկամ մի օձ, օձ չէ մի վիշապ։ Սողալով մոտեցավ ինձ ու փաթաթվեց։ Երևի թե իրեն դուր էր եկել մարմնիս տաքություն, թեպետ վախից քարացել էի, ամբողջ։ Զգուշորեն  գլուխը շոյեցի․․․․․․ Հանկարծակի լսեցի չոր խոտերի խշխշոցը, տեսնեմ օձը իր հետ նապաստակ է բերել։ Դրեց դիմացս ինքը հետ սողաց, մեկ նայում էր ինձ, մեկ սատկած նապաստակին։ Հասկացնելով որ այն իմ համար է։ Մտածեցի որ փոսի փոքր անկյունում խարույկ վառեմ խորով եմ նապաստակին, բայց վախեցա, օձը կարող էր ուրիշ բան մտածել։ Գիշերը խարույկը վառեցի խորովեցի կեսը ես կերա մնացածը տվեցի օձին։ Մնացած օրերնել այսպես անցկացրեցինք, բարեկամացանք իրար հետ։ Սակայն երրորդ օրը չդիմացա սկսեցի գոռալ ու լացել։ Հարևանս զարմացել էր, արագ սողաց վերև և պոչը ներքև քցեց։ Այդպես փրկեց ինձ և երբ դուրսէի փոսից սկսեցի գրկել և համբուրել փրկչիս։ Նա ինձ ճանապարհեց դեպի գյուղ և այդտեղ բաժանվեցինք։ Մի ամիս անցավ և մեր գյուղ եկան Օձ հավաքողները։ Լսելով իմ պատմությունը խնդրեցին որ ցույց տամ օձի տեղը, սկզբում ընդիմադրեցի, սակայն երբ փող առաջարկեցին ընդունեցի առաջարկը։ Ինչքան մոտենում էինք փոսին, հասկանում էի, թե ինչ սխալ եմ գործում։ Երկու կոպեկի համար ծախում էի բարեկամիս։ Երբ հասանք փոս, օձ հավաքողները փորձեցին օձին փոսից հանել գունագեղ գորգերով և շողացոց իրերով։ Օձը սողաց վեր և ընկավ վանդակը։ Հանկարծ ինձ նկատեց և բարկացած հայացք քցեց իմ վրա։ Իրեն վանդակի մեջ պատերով էր տալիս, որպեսզի դուրս պրծնի։ Միանգամից ինձ նայեց իր աչքերով և թքեց դեմքիս։ Էլ բան չեմ հիշում, սարսափից ուշաթափվեցի։ Այդ օրվանից դեմքիս միսը սկսեց փտել։ Օձը ինձ արդար պատիժ սահմանեց։